Ten artykuł będzie szczególnie ciekawy dla osób, które są w związku i aktualnie w wieku pomiędzy 35-45 lat (tzn. obie osoby z związku są w tym przedziale wiekowym). Przechodzicie bowiem podobne zmiany psychologiczne wynikające z okresu rozwojowego w jakim się znajdujecie, czyli tzw. przełomu połowy życia.
Przemiany te, w dużym stopniu mają uniwersalny charakter i są niemal identyczne zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Istnieją jednak takie aspekty, które są specyficzne dla obu płci. W niniejszym artykule właśnie nimi chcę się zająć.
Przedstawię różnice w przechodzeniu przełomu połowy życia między kobietami i mężczyznami oraz konsekwencje, jakie może to przynosić dla relacji/związku jaki tworzą. W uproszczony i skrótowy sposób, przedstawię różnice międzypłciowe w pięciu aspektach.
Aspekt emocjonalny
Przemiany emocjonalne jakich mogą doświadczyć mężczyźni i kobiety w połowie życia różnią się między sobą, ponieważ mają najczęściej przeciwny kierunek.
KOBIETA:Emocjonalność kobiet najczęściej zmienia się w kierunku cech, które uznawane są za typowo „męskie” np. stanowczość, pewność siebie, autonomia.
MĘŻCZYZNA:Emocjonalność mężczyzn najczęściej przybierają cechy o charakterze typowo „kobiecym” np. opiekuńczość, ciepło emocjonalne, bliskość czy empatia.
Aspekt związany z bilansem życia
Charakterystyczne dla przełomu połowy życia, jest dokonywanie bilansu dotychczas przeżytego czasu. Tego, jak zostały wykorzystane szanse i możliwości, co udało się zrealizować no i czy zostało spełnione „marzenie życiowe” – czyli wyobrażenie ukształtowane we wczesnej dorosłości na temat swojego życia i tego, co chce się w nim osiągnąć. Tutaj mamy do czynienia z kolejną różnicą między płciami – gdyż marzenia życiowe (będące punktem odniesienia do dokonania bilansu) kobiet i mężczyzn mają inny charakter.
KOBIETA: Marzenie życiowe u kobiet związane jest najczęściej z dwoma aspektami.
- Po pierwsze osiągnięciem szczęścia osobistego i rodzinnego.
- Po drugie z dokonaniami na gruncie zawodowym.
Dokonując bilansu zawsze istnieje szansa, że chociaż jedno z nich zostanie spełnione. Wtedy druga połowa życia, może stać się czasem realizacji drugiej części marzenia. Na przykład jeśli kobieta w pierwszej połowie życia zajmowała się karierą zawodową, to w drugiej połowie może dokonać zwrotu — pragnąć założyć rodzinę i zostać mamą.
MĘŻCZYZNA:Marzenie życiowe mężczyzn najczęściej związane jest z osobistymi dokonaniami oraz samorealizacją. Dlatego dokonując bilansu mężczyźni bardziej skupiają się na sukcesach i porażkach zawodowych niż na więzach emocjonalnych czy relacjach z innymi.
Aspekt rodzinny
Kolejny aspektem, który ma wpływ na różnice w przechodzeniu połowy życia, jest sposób doświadczania „syndromu pustego gniazda” – czyli momentu, w którym dorosłe dzieci opuszczają dom rodzinny. Jest to moment na ogół zdecydowanie silniej przeżywany przez kobiety niż mężczyzn.
KOBIETA:Kobieta, najczęściej silnie przeżywa opuszczenie domu przez dzieci i ma to wpływ na jej stosunek do samej siebie. Zwłaszcza w sytuacji, gdy przywiązuje dużą wagę do zadań związanych z macierzyństwem. Wtedy moment opuszczenia przez dzieci domu, może mieć wpływ na jej poczucie sensu życia, roli i miejsca w świecie oraz na codzienne samopoczucie.
MĘŻCZYZNA:Mężczyzna, najczęściej nie przeżywa tak silnie opuszczenia domu przez dzieci. Raczej traktuje to jako naturalną kolej rzeczy.
Aspekt związany z symptomami starzenia się:
Bez wątpienia zetknięcie się w okresie połowy życia z pierwszymi oznakami starzenia się wywołuje u kobietzdecydowanie większy niepokój niż u mężczyzn, dla których wiek, często może stanowić atut.
Aspekt biologiczno — hormonalny:
Na koniec chciałam zwrócić uwagę na aspekt biologiczno – hormonalny. Po 40 roku życia kobiety zaczynają dostrzegać pierwsze sygnały zbliżającej się menopauzy. Wywołuje to zarówno zmiany o charakterze somatycznym jak i emocjonalnym. W związku z tym u kobiet może pojawić się wzrost niepokoju, napięcie emocjonalne, lęk, obniżony nastrój i samoocena, co oczywiście wpływa zarówno na codzienne funkcjonowanie jak i na relacje z innymi.
Konsekwencje dla relacji?
Jeżeli wyobrazimy sobie kobietę i mężczyznę, którzy tworzą związek i wchodzą w czas przemian związany z przełomem połowy życia, to możemy spodziewać się pewnych nieporozumień.
Po pierwsze, jedna i druga strona doświadcza wewnętrzny zmian, które mogą byś subiektywnie trudnym doświadczeniem. Po drugie, w niektórych aspektach ich przeżycia mogą być skrajnie różne i niezrozumiałe dla drugiej strony.
Jeśli partnerzy nie zechcą wyjść sobie naprzeciw — ze zrozumieniem i chęcią udzielenia wzajemnego wsparcia — to może dojść do konfliktów, które negatywnie będą wpływać na relacje. W skrajnych przypadka, może się to stać nawet źródłem myśli o rozwodzie bądź separacji.
Potrzebna jest zatem wzajemna wrażliwość, empatia oraz wyjście z „własnego świata”. Po to, by popatrzeć na tę drugą osobę, jak na kogoś, kto również mierzy się ze swoimi wewnętrznymi przemianami i potrzebuje wyrozumiałości oraz wsparcia.
Wszystkim parom, które przechodzą przełom połowy życia, życzę właśnie takiego wzajemnego wsparcia i zrozumienia w okresie przełomu połowy życia.
Elżbieta Kluska-Łabuz
Bibliografia:
Oleś P., Kowalczyk M. (2004). Przełom „połowy życia” u kobiet i mężczyzn: implikacje dla wieku średniego i starszego. Lęk i Depresja, 9, 57–68.
